Ludzie kultury

Roma Alvarado-Łagunionok
Poetka, zduńskowolanka. Ukończyła psychologię na UAM w Poznaniu. Wyrosła z Klubu Literackiego Topola w Zduńskiej Woli. Wydała sześć książek poetyckich i prozatorskich, ma też doświadczenia publicystyczne i edytorskie. Należy do Związku Literatów Polskich. Wiceprezes Stowarzyszenia na rzecz Ochrony Krajobrazu i Dorobku Kultury Regionu Nadwarciańskiego.

Anna Andrych
Zduńskowolska poetka, współzałożycielka Klubu Literackiego Topola. Debiutowała w 1985 roku na łamach „Zielonego Sztandaru”. Dwa lata później ukazał się arkusz poetycki „Kariatyda”, a następnie tomiki: „Jabłoń” (1991), „Do dna” – uznany najciekawszą książką roku 1996 na XIX Międzynarodowym Listopadzie Poetyckim w Poznaniu, „Ucieczka z Hadesu” (1998), „Rękawiczka” (2000), „Zanim wypłynie świt…” (2008). Wiersze Anny Andrych są zamieszczone w kilkudziesięciu almanachach i antologiach literackich, były tłumaczone na kilka języków obcych, m.in. niemiecki, ukraiński, czeski, bułgarski, białoruski. Poetka jest laureatką ok.150 konkursów literackich. Należy do Związku Literatów Polskich.

Michał Bendkowski
Poeta, urodzony w 1962 r. w Zduńskiej Woli. Absolwent Uniwersytetu Łódzkiego. Debiutował na łamach tygodnika „Nad Wartą” w 1989 r. Wydał pięć tomików wierszy: „Jak liście z drzew odpadamy” (1995), „Na krawędzi jutra” (1996), „Eden outsiderów” (1996), „Goniąc Nereidy” (1999) i „Wątpię, szukam, wierzę” (2003). Laureat ponad 65 nagród w ogólnopolskich konkursach literackich i poetyckich. W 2002 roku odznaczony przez ministra kultury odznaką „Zasłużony działacz kultury”.  Należy do Związku Literatów Polskich.

Ks. Marek Chrzanowski
Poeta, członek zgromadzenia zakonnego orionistów. Wydał dziewięć tomików poezji: „W promieniach nocy” (1996), „Niebo i chleb powszedni” (1997), „Dziwne Boga Ogrody” (2000), „…i światłem stanie się mrok” (2004), „Krajobrazy miłości” ( 2005), „Ślady na sercu” (2006), „Diamenty i łzy” (2008), „Dotykanie BŁĘKITU” (2011), „Szafirowe jeziora” (2014). Wiersze ks. Marka Chrzanowskiego regularnie publikowane są też w formie audiobooków. Jego utwory interpretowali m.in. Paweł Królikowski i Małgorzata Kożuchowska. W 2010 r. ukazał się zbiór opowiadań „Szukając Miłości”, w 2015 r. – „Ślady miłości”, a rok później powieść „Spotkaliśmy się za wcześnie”. Ksiądz jest też autorem rozważań na temat czytań liturgicznych. Należy do Związku Literatów Polskich.

Maria Magdalena Człapińska
Zduńskowolanka, poetka. W roku 1986 zadebiutowała na łamach tygodnika „Nad Wartą”. Swoje wiersze, opowiadania, teksty krytyczne publikowała później w prasie regionalnej i ogólnopolskiej, a także w wielu antologiach i almanachach literackich. Wydała arkusz poetycki „Pejzaże” (1989) oraz opowiadania: „Z nurtem rzeki” (1992), „Matki i córki” (1994), „Bez retuszu” (1998). Jest laureatką regionalnych i ogólnopolskich konkursów literackich. Była związana z Klubem Literackim Topola. Należy do Związku Literatów Polskich.

Janusz Teodor Dybowski
Żył w latach 1909-1977. Urodzony w Zduńskiej Woli Polski dramaturg i prozaik. Debiutował w 1929 r. na łamach prasy. W latach 1937-1939 był bibliotekarzem w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu. W trakcie wojny pracował jako redaktor, bibliotekarz i asystent na uniwersytetach w Brukseli i Fryburgu. Po powrocie do kraju był kierownikiem literackim teatrów w Poznaniu, Rzeszowie i Koszalinie. W Olsztynie został kierownikiem artystycznym Teatru im. Stefana Jaracza.. Znany jest z powieści historycznych (niektóre z nich są poświęcone tematyce pruskiej, np. „Hołd pruski” czy „Gorące wici”) i młodzieżowych („Światło nad Helladą”, „Ocalenie Syrakuz” „Bunt Paryża” czy „Listopadowa zawierucha”). Był również dramaturgiem, autorem sztuk scenicznych. W trakcie pobytu w Olsztynie, na deskach Teatru im. Stefana Jaracza, odbyły się trzy prapremiery jego sztuk: „Zapora” (1949), „Kościuszko w Berville” (1950) i „Narodziny poety” (1956). Pisał również wiersze, nowele i słuchowiska radiowe.

Jerzy Bogumił Kozłowski
Żył w latach 1930-2010. Pisarz, regionalista. Jest autorem 25 publikacji książkowych, kilkudziesięciu artykułów, esejów i pomniejszych folderów. Ukoronowaniem jego pracy kronikarskiej był wydany w 2010 r. album „Opowieści z miasta nad Brodnią”. Za wieloletnią pracę społeczną odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim OP, Złotym Krzyżem Zasługi oraz odznaką „Zasłużony działacz kultury”. W jego dorobku znaleźć można m.in.: „Chłopcy a hoj!!!” (1997), „Dokumenty i znaki Zduńskowolskiej Kultury część I”, „Dokumenty i Znaki Zduńskowolskiej Kultury część II” pod tytułem „To właśnie o nas te słowa” (2000 r.) i część III pod tytułem „Tradycje muzyczne Zduńskiej Woli i okolic”, „Bicyklem na Cygę” (1996 r.), „Pasja nasza lekka atletyka” (2003 r.), „Zduńskowolanie w walce o niepodległość” w serii „Pasje-losy-kariery” (2005 r.).

Walentyna Anna Kubik
Urodzona w 1945 r., wydała zbiorek wierszy „Chodź za mną”.

Lilla Latus
Mieszka i pracuje w Zduńskiej Woli. Autorka wierszy, piosenek, artykułów, recenzji. Debiutowała w 1987 roku jako autorka fraszek. Wydała siedem tomików wierszy. „Lis” uznany został przez Międzynarodowy Kongres Poetów Arcadia w Lublinie za najciekawszy debiut poetycki roku 1993. W dorobku ma też „Siódme morze niepokoju” (1995); „Z koronki i kurzu” (1997); „Zapach dotyku” (1998), uznany przez XXI Międzynarodowy Listopad Poetycki w Poznaniu za najciekawszą książkę poetycką roku; „Kochanie” (2001); „Psia Krew” (2004), „Jutro to najpiękniejszy dzień tygodnia” (2008). Jest laureatką kilkudziesięciu ogólnopolskich konkursów poetyckich. Należy do Związku Literatów Polskich,

Bogdan Ostromęcki
Żył w latach 1911-1979. Poeta i eseista, tłumacz. Wieloletni kierownik redakcji audycji poetyckich w Polskim Radiu. Autor refleksyjnych wierszy, nawiązujących do historii, tradycji kulturowej i religijnej. Stworzył szkice literackie „Lirnicy, trubadurzy i tyrteje” (1973 r.) oraz „Laury i piołuny” (1974 r.). Pisał również dla dzieci i młodzieży. Tworzył słuchowiska radiowe, tłumaczył działa Jules’a Laforgue’a i Charles’a Peguya.

Leon Pietrzykowski
Żył w latach 1912-1952. Teatrolog, zduńskowolanin. Przyjaciel Jerzego Szaniawskiego.

Tomasz Pohl
Poeta, eseista, autor tekstów piosenek, prozaik, publicysta, krytyk, animator kultury. Debiutował w okresie studiów na łamach pisma „Młoda Polska” (1991). Laureat licznych ogólnopolskich konkursów literackich. Jest współautorem pierwszego kaszubskiego Misterium Męki Pańskiej powstałego w roku 2002. Dokumentujący misterium album „Droga” ukazał się w roku 2007 i zbiegł się z premierą telewizyjną widowiska. Piosenka jego autorstwa zwyciężyła w konkursie Pióro Poetów 2007. Do nagrodzonego utworu muzykę skomponował Mieczysław Jurecki. Od lat tworzy na peryferiach grup literackich i nie jest związany z żadnym artystycznym czasopismem.

Feliks Rajczak
Poeta, satyryk, prozaik, krytyk literacki, publicysta, redaktor wydawnictw regionalnych, edytor, działacz kulturalny. Jego twórczość obejmuje tomy poetyckie: „Gołąb i jabłko” (1967), „Źrenica” (1967), „Jednostki uśmiechu” (1974), „Ósmy świt” (1977), „Dedykacje” (1977), „Ballada o łęgach” (1978), „Ambaje” (1983), „Fraszki frywolne” (1984). „Sieradzkie fraszki i limeryki” (1984), „Wrota”, „Ekslibrisy i epitafia” (1993), „Powiało dawnym życiem” (2007).

Tomasz Stolecki
Urodził się w 1977 r. Autor tomiku „Z tarczą słowa” (2005).

Jerzy Szaniawski
Żył w latach 1886-1970. Dramatopisarz, eseista. Patron Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zduńskiej Woli. To właśnie tu, dzięki zduńskowolaninowi Leonowi Pietrzykowskiemu, zachowało się wiele materiałów pisarza, w tym rękopisy jego sztuk teatralnych. Jego najważniejsze dramaty sceniczne to: „Murzyn” (1917), „Papierowy kochanek” (1920), „Ewa” (1921), „Lekkoduch” (1923), „Ptak” (1923), „Żeglarz” (1925), „Adwokat i róże” (1929), „Fortepian” (1932), „Most” (1933), „Dwa teatry” (1946), „Kowal, pieniądze i gwiazdy” (1948), „Chłopiec latający” (1949), „Łuczniczka” (1959), „Dziewięć lat” (1960).

Zbigniew Szpakowski
Żył w latach 1951-2001. Lekarz i poeta. Pierwszy prezes Klubu Literackiego Topola. Wydał arkusz poetycki „Parapareza” i zbiór poetycki „Jodła”. Wieloletni radny Rady Miasta Zduńska Wola.

Roman Tomaszewski
Żył w latach 1963-2013. Poeta, malarz, animator kultury. Współzałożyciel Klubu Literackiego Topola. Był autorem opracowań graficznych i ilustracji książek poetyckich, plakacistą, fotografikiem, rzeźbiarzem, metaloplastykiem, szlifierzem kamieni szlachetnych. Autor siedmiu książek poetyckich: „Szukam Inez” (1993), „Bębenek”, „I Pan Bóg zamyka oczy” (1997) „Szukam Inez – ciąg dalszy” (1999), „Sonety o miłości niezupełnie współczesne – czyli Inez odnaleziona” (2001), „Inez impressionata” (2005), „Afekty z krainy wydziedziczenia” (2008). Jego obrazy znajdują się w prywatnych kolekcjach w kraju i za granicą (USA, Chiny, Francja, Anglia). Odznaczony przez ministra kultury odznaką „Zasłużony działacz kultury” (1997).

Barbara Tyszkiewicz
Zduńskowolska poetka i plastyczka. Wydała dziewięć tomików poezji.

Tadeusz Zawadowski
Poeta, redaktor, krytyk literacki. Od 1981 roku mieszka w Zduńskiej Woli, gdzie współtworzył Klub Literacki Topola. Laureat ponad 200 międzynarodowych i ogólnopolskich konkursów literackich. Debiutował wierszami na łamach tygodnika „Radar”. Wydał tomiki poetyckie: „Fotoplastikon” (1987), „Witraże” (1991), „Demony” (1992), „Przedrośla” (1994), „Listy z domu wariatów” (1995), „O Elizabeth, Berenice i jeszcze innych kobietach” (1997), „Krajobraz z kroplą w tle” (1997), „Lustra strachu” (2000), „Ścieżka obok raju” (2005), „Między horyzontami” (2006), „Powrót do domu wariatów” (2007), „Listy i cienie” (2011). Swoje wiersze i teksty krytyczne publikował w ponad stu siedemdziesięciu antologiach literackich. Były one tłumaczone na języki: rosyjski, chorwacki, serbski, słoweński i angielski. W roku 1997 Niezależna Fundacja Popierania Kultury Polskiej POLCUL FOUNDATION w Sydney (w kapitule zasiadali m.in. Jerzy Giedroyć, Gustaw Herling-Grudziński i Jan Nowak-Jeziorański) uhonorowała go nagrodą za działalność kulturotwórczą.

Wiesław Bednarek
Zduńskowolanin z pochodzenia. Przez niemal ćwierć wieku był pierwszoplanowym barytonem w gronie solistów Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie, a w latach 1979-1985 również Teatru Wielkiego w Łodzi. Podczas swej wieloletniej kariery wystąpił w tysiącu przedstawień, śpiewając największe role barytonowe światowego repertuaru operowego. Grał w niemal wszystkich krajach Europy, w tym na deskach teatrów w Moskwie (Teatr Balszoj), Wiedniu (Staatsoper), Berlinie (Komische i Staatsoper), Paryżu (Palais des Congres, Champs Elysees) czy Dreźnie (Semperoper).

Danuta Dudzińska
Zduńskowolanka z pochodzenia, sopranistka. Od 1996 roku solistka Teatru Wielkiego w Łodzi. Uczyła się w I Liceum Ogólnokształcącym w Zduńskiej Woli, równocześnie kształcąc się w tutejszej Państwowej Szkole Muzycznej I i II st. W swoim dorobku ma kilkadziesiąt pierwszoplanowych partii operowych, m.in. Cho-Cho-San w „Madame Butterfly” Pucciniego, Lizy w „Damie Pikowej” Czajkowskiego i Donny Anny w „Don Govannim” Mozarta. Repertuar sopranistki poszerza muzyka kameralna i oratoryjna. Występowała w wielu audycjach radiowych i telewizyjnych. Z pianistką Bogną Dulińską nagrała płytę „Arie i pieśni”, wydaną przez Polski Instytut Muzyczny z okazji jubileuszu 60-lecia jego powstania.

Wojciech Jagielski
Urodzony w Zduńskiej Woli, dziennikarz radiowo-telewizyjny, specjalizujący się w prowadzeniu interaktywnych programów muzycznych i talk-show. Perkusista zespołu Poparzeni kawą trzy.

Jan Jakubowski
Urodzony w Zduńskiej Woli aktor teatralny i telewizyjny. Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Związany z Teatrem Małym w Łodzi, w którym gra w „Dziełach wszystkich Williama Szekspira”. W roku 2015 występował gościnnie na deskach Teatru Komedii Kuby Abrahamowicza w Bielsku-Białej. Współtworzy Scenę Impro w Teatrze Nowym im. Kazimierza Dejmka w Łodzi.

Jan Jankowski
Aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, reżyser. Urodził się w Zduńskiej Woli w 1961 roku. Grał w Teatrze Rozmaitości w Warszawie i Teatrze Polskim we Wrocławiu. Występował również m. in. w Teatrze Studio Buffo, Teatrze Dramatycznym i Syrena w Warszawie, Teatrze Powszechnym w Łodzi oraz Teatrze Polskim w Bydgoszczy. Wcielił się w Pawła Hanisza w serialu „W labiryncie”. Grał w „Kryminalnych”, „Pensjonacie pod Różą”, czy „M jak miłość”.

Stanisław Klinger
Żył w latach 1932-2015. Zduńskowolski Nikifor. Pełen talentów i pasji. Na swoich rysunkach uwieczniał Zduńską Wolę. Współtworzył lokalne muzea. Uhonorowany m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Zasłużony dla Miasta Zduńska Wola, tytułem Zasłużony dla Miasta Zduńska Wola.

Małgorzata Kowalewska
Zajmuje się malarstwem sztalugowym i akwarelowym oraz projektowaniem graficznym. Większość jej prac znajduje się w kolekcjach osób prywatnych w kraju i za granicą. Członek Stowarzyszenia Akwarelistów Polskich, instruktor w Miejskim Domu Kultury w Zduńskiej Woli

Paweł Królikowski
Żył w latach 1961-2020. Aktor filmowy i telewizyjny. Urodzony w Zduńskiej Woli, gdzie wciąż mieszkają jego rodzice. W 1987 roku ukończył studia na Wydziale Aktorskim filii krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej we Wrocławiu i związał się z Teatrem Studyjnym’83 im. Juliana Tuwima w Łodzi. Zagrał Kusego w serialu „Ranczo” – za tę kreację wyróżniony Melonikiem na Festiwalu Dobrego Humoru w Gdańsku. Występował też w „Na dobre i na złe” czy „Pitbullu”. W 2016 r. ogłoszony ambasadorem kultury Zduńskiej Woli.

Rafał Królikowski
Brat Pawła. Aktor teatralny i filmowy. Ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie. Zadebiutował u Andrzeja Wajdy w „Pierścieniu z orłem w koronie”. W 1993 roku uhonorowany nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego, przyznawaną najzdolniejszym aktorom młodego pokolenia. W komedii Tomasza Koneckiego i Andrzeja Saramownowicza „Pół serio” zagrał aż siedem ról, za które zdobył nagrodę na 25. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. W czarnej komedii „Ciało” wcielił się w nieboszczyka.

Maciej Kuźmiński
Tancerz, choreograf, pedagog i wykładowca. Jest autorem i koordynatorem merytorycznym projektów „Myśl Ruch Taniec”, w ramach których czołowi polscy pedagodzy pracują z utalentowaną młodzieżą. Tego typu warsztaty zrealizowane w Zduńskiej Woli, zostały wyróżnione jako przykład dobrych praktyk pedagogicznych na międzynarodowej konferencji Poznanie poprzez taniec w Warszawie.

Andrzej Majewski
Żył w latach 1956-2016.Wieloletni instruktor w Domu Kultury Lokator, reżyser, opiekun grup teatralnych. Tworzył przedstawiania teatralne i kabaretowe. Wspótworzył teatr ruchu Vivarium. Związany również z Takim Teatrem, Dziwadłem, Takim Sobie Teatrem

Justyna Majkowska
Piosenkarka, była wokalistka zespołu Ich Troje. Współpracowała z zespołem Erato. Solo nagrała albumy „Nie czekam na cud” (2004) i „Zakochana od jutra” (2011), która został nominowany do prestiżowej nagrody European Independent Album of the YearAward.

Małgorzata Mikołajczyk
Urodzona w Zduńskiej Woli w 1958 roku. Fotografka. Ciągle poszukuje nowych tematów i eksperymentuje z formą. Znajduje własne pejzaże w miejscach zupełnie nieoczekiwanych. Szuka raczej skojarzeń i wrażeń niż perfekcyjnego odwzorowania rzeczywistości. Dziennikarka, pisała do „Foto-Kuriera” i „FOTO”.

Katarzyna Nowak-Stańczyk
Urodzona w Zduńskiej Woli. Profesor doktor habilitowany, związana z Akademią Muzyczną im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Śpiewaczka operowa, sopranistka. W swojej karierze zagrała ponad 1200 spektakli operowych. Wyróżniona przez Prezydenta RP odznaką „Zasłużony dla kultury polskiej”.

Aleksandra Okrasa-Wachowska
Śpiewaczka operowa. Absolwentka zduńskowolskiej Szkoły Muzycznej. Artystka Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego. Debiutowała na scenie Teatru Wielkiego im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu w partii Noriny w operze „Don Pasquale”. Z Operą Poznańską odbyła tournee po Niemczech. Z Polską Operą Kameralną Kazimierza Kowalskiego nagrała operę „Don Pasquale”. Wystąpiła także w Teatrze Wielkim oraz w Teatrze Muzycznym w Łodzi. Brała udział w gościnnych występach w Danii w „Gali Strauss” z Polską Operą Wrocławską, a z Orkiestrą Reprezentacyjną Sił Powietrznych odbyła tournee po Francji.

Andrzej Olejniczak
Urodził się w 1954 r. w Zduńskiej Woli. Jeden z najbardziej uznanych polskich saksofonistów jazzowych. Kompozytor i aranżer, wykładowca. Nagrał ponad 50 płyt. Od 30 lat mieszka w Hiszpanii.

Józef Rezler
Żył w latach 1925-1993. Urodzony w Zduńskiej Woli skrzypek, altowiolista. Od 1950 roku współpracował z orkiestrą radiową. Jednocześnie koncertował jako solista i kameralista, nagrywał dla Polskiego Radia. W 1956 został muzykiem Filharmonii Pomorskiej, gdzie pełnił funkcję koncertmistrza.

Stanisław Syrewicz
Kompozytor wychowany w Zduńskiej Woli. Napisał muzykę do ponad trzydziestu spektakli teatralnych i wielu programów telewizyjnych. Współpracował m.in. z Zygmuntem Hubnerem i Adamem Hanuszkiewiczem. Pisał piosenki dla Marianne Faithfull, Diane Keaton, José Carrerasa, Yves Montand. Skomponował muzykę do ponad stu filmów współpracując z tak wybitnymi reżyserami jak John Frankenheimer, Ken Russell, Ferdinand Fairfax, Andrzej Żuławski czy Jerzy Skolimowski. Za muzykę do filmu „Stalin” otrzymał prestiżową ACE AWARD w Stanach Zjednoczonych.