Najnowsza książka Rafała Księżyka „Fala. Polski postpunk i rok 1984” to pozycja obowiązkowa dla osób zainteresowanych polską sceną alternatywną lat 80. XX wieku w Polsce. Nie ma tu jednak mowy o wielkich gwiazdach, ale właśnie o zespołach, które w tym okresie spontanicznie powstawały w małych miastach. Właśnie takich jak Ustrzyki Dolne, gdzie wyrosło KSU czy Zduńska Wola, która wydała Kontrolę W. Zespół powstał w 1981 w Zduńskiej Woli. Tworzyli go Dariusz Kulda – gitara, wokal i Wojtek Jagielski – perkusja, Katarzyna Kulda – wokal oraz Wiktor Jakś – gitara basowa.
Autor to polski dziennikarz, krytyk muzyczny. Jeden ze współtwórców nowoczesnej prasy popkulturowej i muzycznej w Polsce w latach 90. XX wieku. Swoje teksty publikował m.in. w „Brumie”, „Machinie”, „Jazz Forum”. Najważniejsza część jego opowieści dotyczy niezależnej sceny muzycznej lat 80., a głos oddał muzykom z mniejszych ośrodków. W książce znalazły się historie członków zespołu z Puław (Siekiera), Rzeszowa (1984), Bydgoszczy (Variété), Torunia (Bikini) oraz Zduńskiej Woli (Kontrola W.).
„Fala” to książka, która opowiada o tym jak funkcjonowała scena niezależna połowy lat 80. w realiach socjalizmu. A Kontroli W. autor poświęcił rozdział zatytułowany „Młodsze siostry”. Opisano w nim między innymi skąd wzięła się nazwa zespołu. Wojciech Jagielski wspomina, pierwszy występ, jaki odbył się 12 grudnia 1981 roku w remizie strażackiej w Łasku. Muzycy zgłosili się do przeglądu jako „Kontrola Władzy”, ale wystąpić pod tą nazwą im nie pozwolono. Z drugi człon skrócili więc do „W”. Następnego dnia wprowadzono w Polsce stan wojenny.
A jak powstała grupa niezależnej sceny w Zduńskiej Woli? Już w początkach 1981 r. Darek Kulda oraz Wojtek Jagielski założyli zespół Stress. Po jednym koncercie, który odbył się w zduńskowolskim MDK obaj wyjechali na warsztaty muzyczne NZS w Stańczykach koło Suwałk, gdzie wraz z Andrzejem Żeńczewskim (później m.in. Daab, T. Love) dokonali kilku eksperymentów muzycznych i przygotowali wspólne nagrania. Po przyjeździe do Zduńskiej Woli powołali do życia nowy zespół – Kontrola W.
Dariusz Kulda wciągnął na postpunkową scenę swoją młodszą siostrę Katarzynę, która miała wtedy 15 lat.
– Poprosiłem ją, żeby z nami zaśpiewała, a ona mówi: „Przecież ja nie umiem śpiewać”. „Ale nie trzeba umieć śpiewać. Będziesz krzyczała. Chodź, Kasia, pomożesz”. I Kasia to przyjęła w ten sposób, że pomaga bratu – opowiada w książce gitarzysta Kontroli W.
Zespół Kontrola W. to surowe brzmienie, które nawet jak na owe czasy było nowatorskie. Muzycy odróżniali się od innych zespołów tak zwanej sceny rockowej w Polsce. Sami przyznają, że pochodzenie z niewielkiego miasta przemysłowego miało tu znaczenie. Chcieli się wyróżnić, właśnie dlatego.
Po kilku lokalnych koncertach Kontrola W. wzięła udział III Ogólnopolskim Przeglądzie Muzyków Młodej Generacji w Jarocinie w 1982 r. skąd przywiozła wyróżnienie. W październiku tego samego roku zespół zajął drugie miejsce za Rezerwatem w przeglądzie zespołów rockowych „Rockowisko’82”. Pod koniec 1982 r. zespół dokonał swoich pierwszych i jednych nagrań w łódzkiej rozgłośni. W 1983 r. po koncercie na festiwalu „Rock Arena” w Poznaniu (m. in. z Lombard, Lady Pank, Exodus, Dezerter, Rezerwat, Republika, Turbo) w brytyjskim tygodniku muzycznym „New Musical Express” (w latach 70. i 80. magazyn był jednym z najlepiej sprzedających się czasopism muzycznych w Wielkiej Brytanii) ukazała się relacja z tego festiwalu autorstwa Chrisa Bohna, który za najlepszą i najbardziej współczesną polską grupę rockową uznał Kontrolę W. Muzykę zduńskowolskiego kwartetu w artykule porównał do dokonań amerykańskiej formacji B-52.
Fragment wspomnień Marka Wiernika dotyczące Kontroli W. (Słowo Powszechne, lipiec 1987): – Kontrolę W. poznałem w 1982 r. podczas przeglądu łódzkich zespołów rockowych, jaki odbył się w ramach „Rockowiska”. Była to zdecydowanie najciekawsza kapela imprezy, którą zaprosiłem później do polskiej reprezentacji na poznański, międzynarodowy festiwal „Rock Arena”. I nie zawiodłem się. Formacja Darka dała prawdziwy popis nowofalowego grania. A że nie poznali się na niej moi koledzy-dziennikarze, to już inna sprawa. Znalazł się na szczęście jeden, niejaki Chris Bohn z „New Musical Express”, który napisał w swoim macierzystym tygodniku, że Kontrola W. jest najciekawszą polską grupą rockową. Kto wie, jak potoczyłyby się jej dalsze losy, gdyby nie splot kilku nieszczególnych okoliczności. Przede wszystkim członkowie zespołu mieli pełną świadomość bliskiego końca grupy ze względu na studia w różnych miastach. M.in. z tego powodu Kontrola W. nie wykorzystała szansy udziału w finałach Ogólnopolskiego Turnieju Młodych Talentów, zorganizowanego przez ZPR, a wygranego przez wrocławską orkiestrę Klaus Mitffoch. Po rozpadzie Kontroli W. Kulda miał wiele planów, ale ich realizacja wydawała się niemożliwa. Próbował zmontować jakąś kapelę w Toruniu, gdzie podjął studia, ale na zebranie odpowiadających mu muzyków musiał jeszcze trochę poczekać. O Kontroli W. mało kto już pamiętał, gdy oto na Festiwalu Muzyków Rockowych w Jarocinie w 1985 r., rodzeństwo Kuldów ukazało swoje nowe oblicze. Kosmetyki Mrs. Pinki załapały się do dziesiątki laureatów, wywożąc z Jarocina kawałek niezłego sprzętu, ufundowaną przez firmę Langowskiego. Zespół bardzo szybko zdobył sobie uznanie wśród fanów „niezależnego” rocka, pojawiając się na listach najpopularniejszych wykonawców. Czytelnicy „Muzyki Młodych”, nie istniejącej już rubryki „Słowa Powszechnego”, uznali Kosmetyki za drugi talent 1985 r. (po tercecie Ivo Partizan). Równie wysoko oceniona została Kasia Kulda, wyprzedzając m.in… Edytę Gepert. Dziewczynę wybrano ponadto na wokalistkę roku w plebiscycie „Non Stopu”.
Kontrola W. przestała istnieć jesienią 1983 roku, gdy jej członkowie zaczęli studia w różnych miastach. W końcu spotkali się wszyscy w Warszawie, gdzie w 1984 roku stworzyli nową formację: Kosmetyki Mrs. Pinki. W następnym roku z tym zespołem znaleźli się w Złotej Dziesiątce Jarocina.
W książce można prześledzić drogę artystyczną muzyków Kontroli W., która dwa razy była w Jarocinie, grała na Rockowisku ’82 w Łodzi, na III Festiwal Nowofalowych Grup Rockowych w Toruniu oraz na Rock Arenie w Poznaniu. Zachowała się sesja nagraniowa z jesieni 1982 roku z Radia Łódź, która była nagrodą festiwalu Rockowisko. To właśnie materiał z tego nagrania znajdzie się na pierwszej oficjalnej płyta winylowej zespołu Kontrola W. ze Zduńskiej Woli. Płyta zawierać będzie siedem studyjnych utworów. Premiera odbędzie się podczas Dni Zduńskiej Woli 2025. Zaplanowano także spotkanie z Dariuszem Kuldą.
Do płyty dołączona będzie obszerna książeczka z historią zespołu autorstwa Roberta Jarosza oparta na wywiadach z członkami zespołu, zawierająca archiwalne zdjęcia, teksty utworów i innymi materiały. Dołączony będzie także plakat ze zdjęciem zespołu. Płyta będzie nosiła tytuł „Bossa Nova”.
